Konu 04 (Yasama - 1)
YASAMA
Yasama Organı: TBMM
Milletvekili Sayısı: 600
Meclisin temel görevi: Kanun yapmak
TBMM seçimleri 5 yılda bir yapılır.
Yasama yetkisinin GENELLİĞİ: TBMM istediği her konuda kanun çıkarabilir.
Yasama yetkisinin ASLİLİĞİ: Yasama yetkisini kullanmak yasama organının birincil görevidir. Bu yetkiyi kullanmak için herhangi bir organ tarafından yetkilendirilmesine gerek yoktur.
Yasama yetkisinin DEVREDİLMEZLİĞİ: Yasama yetkisi TBMM’ye aittir. Bu yetki başka bir organa devredilemez.
Yasama yetkisinin SÜREKLİLİĞİ: Yasama yetkisi hiçbir şekilde kesintiye uğramaz.
Yasama Dönemi
İki seçim arasında geçen dönemdir.
1982 Anayasasına göre olağan yasama dönemi 5 yıldır.
Önemli notlar!
** Seçim kanununda değişiklik yapılırsa, bu değişiklik 1 yıl sonra uygulanır.
** Seçimler ancak savaş sebebiyle 1 yıl ertelenebilir.
** Milletvekili olmak için İl Seçim Kurulu’ndan mazbata alınmalıdır.
** Milletvekilinin göreve başlayabilmesi ve Milletvekili haklarından faydalanabilmesi için YEMİN etmesi gerekir.
TBMM YETER SAYILARI
1- Toplantı Yeter Sayısı
•Bir toplantının başlayabilmesi için gereken milletvekili sayısıdır.
•TBMM 'nin Toplantı yeter sayısı en az 1/3 (200 MV)
2 - Karar Yeter Sayısı
• TBMM'nin karar verebilmesi için gereken MV sayısıdır.
• Olağan karar usulü BASİT ÇOĞUNLUK.
ARA SEÇİMLER
TBMM üyelerinden boşalma olması halinde yapılan seçimdir. Seçimler sadece boşalan ilde veya seçim bölgesinde yapılır.
a) Milletvekili sayısının % 5’inden az üyelik boşalırsa;
* Genel seçimden itibaren 30 ay geçmiş olmalı
* Sonraki genel seçime 1 yıl kala yapılamaz.
* Ara seçim geriye kalan 18 aylık sürede yapılır.
* TBMM’nin isteğine bağlıdır.
b) Milletvekili sayısının % 5’inden fazla üyelik boşalırsa;
* 3 ay içinde TBMM karar verir.
* Genel seçime 1 yıl kala yapılmaz.
* Zorunludur.
c) Bir il/seçim çevresinde hiç milletvekili kalmazsa
* 90 günü izleyen ilk Pazar günü seçim yapılır.
* Zorunludur.
ERKEN SEÇİM KARARI
1- TBMM Kararı İle Yenileme (Özfesih)
Üye tamsayısının 3/5 çoğunluğu ile (360 Milletvekili)
2- Cumhurbaşkanı'nın TBMM'yi Yenilemesi
Cumhurbaşkanı'nın seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde; Genel seçim ile cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.
Milletvekili olabilme şartları
TC vatandaşı olmak
18 yaşını doldurmuş olmak
Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak
En az ilkokul mezunu olmak
Askerlikle ilişiği olmamak
Taksirli suçlar hariç toplam bir yıldan fazla hapis cezası almamak (Affa uğrarsa olur)
Milletvekilliğini sona erdiren haller
1- Kendiliğinden Sona Erme
* Cumhurbaşkanı seçilme, Cumhurbaşkanı Yardımcısı veya Bakan olarak atanma
* T.C. vatandaşlığından çıkarılma
* Mazbatanın iptali (YSK tarafından)
* Ölüm
* Gaiplik
2 - TBMM kararı ile sona erme
* İstifa (Basit Çoğunluk)
* Devamsızlık (üye tamsayısının salt çoğunluğu)
* Bağdaşmazlık (Basit çoğunluk)
Dikkat! İlgili MV veya herhangi bir MV 7 gün içinde Anayasa Mahkemesinden iptal isteyebilir. Anayasa mahkemesi 15 gün içinde açıklar
3 - Mahkeme kararı ile sona erme
* Kısıtlanma
* Kesin hüküm giyme
Dikkat! Üyelik TBMM Başkanının Genel Kurulda kararı okuması ile son bulur.
Dikkat! AYM’ye itiraz hakkı yoktur.
Milletvekilliğinin Düşmediği Durumlar
* TBMM Başkanı Seçilme
* Partiden istifa etme
* Dokunulmazlığın kaldırılması
* Partisinin kapatılmasına neden olma